Otoklav özellikleri nelerdir ve ne işe yarar bakıldığı zaman, bu cihazlar çeşitli maddelerin yüksek basınç ve yüksek sıcaklık altında ne tür tepki vereceklerini inceleme amacı ile kullanılır. Basınçlı buhar sterilizasyon işlemlerinde üst düzey bir performans sergileyen otoklavlar yüksek ısı kapsamında dayanıklı bir yapıya sahiplerdir. Bu cihazlarda amaç ise buharda doymuş bir ortamda 100 derece ve üzeri ısıyla sterilizasyonlardır. Otoklav özellikleri şu şekilde özetlenebilir:
Otoklav cihazları, yüksek basınç uygulama mantığıyla farklı madde ve cisimlerin sterilize edilmesini sağlar. Genel olarak laboratuvar tarzı ortamlarda çeşitli materyalleri sterilize etmek için kullanılan cihazlardır. Otoklav cihazları genel olarak sağlık alanında oldukça avantajlıdır. Sağlık sektöründe medikal ürünlerin sterilize edilmesinde, ilaç ve gıda sektöründe, kozmetik, kimya gibi alanlarda da kullanılır. Üstelik özel geliştirilen cihazlarla cam, ambalaj sektöründe de kullanılır.
Piyasada yer alan farklı otoklav türleri mevcuttur. Bazı otoklav çeşitleri laboratuvar tezgâh otoklavları, yerçekimi yer değiştirme tipi otoklav, pozitif basınç değiştirme tipi, negatif basınç er değiştirme tipi otoklavlardır. Laboratuvar tezgâh otoklavları, ev tipi düdüklü tencereler olarak birçok yerde halen kullanılır. Daha modern tipte, kauçuk bir conta ile sabitlenen, kapatılabilen güvenli bir metal kapağa sahip haznesi mevcuttur.
Yerçekimi yer değiştirme tipi olan otoklavlar, yine laboratuvarlarda kullanılan otoklav türüdür. Bu tarz otoklavlarda buhar, ısıtma ünitesi aracılığı ile hazne içinde oluşturulur. Pozitif basınç yer değiştirme tipi otoklavlarda, buhar ayrı bir buhar jeneratöründe üretilir, ardından otoklava aktarılır. Hem buhar jeneratörü hem vakum jeneratörü içeren farklı bir otoklav türüdür. Burada buhar jeneratörü buhar oluştururken vakum jeneratörü otoklavın içindeki tüm havayı çeker.
Otoklav cihazları mikropları yok etmek amacıyla laboratuvar ve ameliyathanelerde kullanılmaktadır. Aynı zamanda mikropları yok ettiğinden dolayı sebze ve meyve konservesi yapımında da yaygın şekilde dünya genelinde kullanılır. Buhar sterilizasyonu, her laboratuvarda gerçekleştirilen önemli işlemlerdir. Otoklav nasıl kullanılır özetlersek çalışma prensibini anlamak önemlidir.
Otoklavın çalışma prensibi ise maksimum seviyede buhara doyan bir ortamda, 100 derece üzerinde ısı seviyesi kullanılarak sterilizasyonu sağlamaktır. Bu derece bir ısı için deforme olmayacak aletler ve maddeler kazanın içinde yer alan ızgaranın üzerine konulur ve vidalı tüplerin kapları sıkıcı kapatılmaktadır. Kazan içindeki su kaynama noktasına gelir ve ardından hava boşaltma musluğu sayesinde kazan içindeki fazla hava boşaltılır. Bu işlemin diğer adı vakumlama işlemidir.